خدا به شب نشینیات برکت دهد، نویسنده: نجیب محفوظ، مترجم: محمود امجدی
امروز چهارم خرداد است. بعد از ناهار ظهر کتاب “خدا به شب نشینیات برکت دهد” را از لای کتابهای خوانده نشده بیرون کشیدم. نویسندهی کتاب مصریست. نجیب محفوظ. تاکنون تنها یک جلد از نویسندگان عرب کتاب خواندهام. نویسنده اولین کتاب عراقی بود، به نام” آن تک درخت انار”. این دومین مکتوب است از نویسندگان عربی. کتابی کم حجم. ۶۴ صفحه. از نشر مینیاتور که در سال ۱۳۹۷ خورشیدی به چاپ رسیده است.
داستان کتاب، داستان زندگی خیلی از آدمهاست. آددمهایی که خودم چند تایی از آنها را دیدم و گاهی با آنها صحبت کردم. در پشت جلد کتاب مترجم خلاصهای از کتاب را آورده است. “حلیم بی، مردی است که چند ساعتی است بازنشسته شده و تازه یادش آمده است که زندگی نکرده است. حالا که از کار فارغ شده فرصت یافته تا گامهای زندگیش را از نو مرور کند. دوستی دارد که او نیز تنهاست. قصه زندگیش را برای دوستش روایت میکند. به روزگار جوانی برمیگردد. روزگاری که عاشق “ملک” دختر همسایهشان بود اما سرنوشت و زندگی این شانس را به او نداد که بتواند عشقش را در زندگی همراهی کند. او را به دوستش داد تا زن او شود. حالا دوستش یوسف علی هم از دنیا رفته و “ملک” تنهاست.
حلیم بی، در تنهایی خویش تلاش میکند تا دوباره از نو شروع کند. او میکوشد با ترسهایش مبارزه کند و جرات کند تا به سوی “ملک” برود. در داستان حلیم بی، مردی که تا مرز بازنشستگی نتوانسته است زندگی مستقلی تشکیل دهد به واسطه اینکه هم مسئولیت مادر و دو خواهرش را داشته و هم درآمدش به قدر کافی نبوده که بتواند همسری برای خود اختیار کند و مثل بسیاری از آدمها خودش را قربانی کرده و زندگیاش را بر فنا داده است تا دیگران زندگی کنند. اینک مادر و خواهرانش از دنیا رفتهاند و او افسوس همه روزهای گذشته را میخورد.
بسیاری از آدمها عشقهایی داشتند و دارند که هر کدام به شکلی به نوعی رها میکنند و همیشه عمر دنبال همان عشق میگردند. برخی دوباره باز میگردند برخی هیچ وقت برنمیگردند. چیزی که در این میان هست و باقیست همان عشق است که در سینه این آدمها جای گرفته. داستان هر چند ساده بیان شده است اما میتواند خواننده را با فرهنگ مصری و نحوه تعاملات آنها در مورد زندگی و ازدواج آشنا کند. کتاب همچنین میتواند الگوی خوبی برای نوشتن یک رمان کوتاه و پرداختن به موضوع تنهایی و عشق از دست رفته باشد.
امیر برات نیا
5 خرداد 1403
